Montanisme

Uit Theowiki


Over de sekte van het montanisme weten we niet veel. De sekte ontstond in het midden van de 2de eeuw in Frygië. Het was een eschatologische beweging. De stichter was een bekeerling Montanus (+ ca 195).
Hij schokte het volk door een nieuwe (extatisch) manier van profetisch spreken en door een ethisch rigorisme. Hij werd vergezeld door twee profetessen Prisca (ook wel Priscilla) en Maximilla. Een aantal van hun profetieën zijn overgeleverd. Ze vonden met hun dreigende profetieën over het einde van de wereld nogal wat aanhang. Het succes van de beweging kwam kennelijk vooral voort uit haar felle reactie tegen de lauwheid die overal heerste.
De bisschoppen verzetten zich spoedig tegen deze beweging. Reeds in 177 zijn ze in het Westen bekend. De beweging kreeg in het Westen, en m.n. Noord-Afrika, grote invloed nadat de bekende Tertullianus toetrad rond 205.
De montanisten onderscheidden zich qua leer nauwelijks van de katholieke Kerk, maar wel door hun heel rigoristische boetedoeningen. Deze regels waren overigens zo streng dat er uiteindelijk maar met een heel klein groepje overbleef rond Tertullianus (vgl. Augustinus, De haer. 86 PL 42,46v).
Ten tijde van St. Augustinus (+430) werden de laatste aanhangers hiervan met de Kerk verzoend. Sommigen zochten later contact met de novatianen.